- Δείτε εδώ την έκθεση και εδώ την παρουσίαση του ΙΟΒΕ
- Δραματικές οι επιπτώσεις στην οικονομία από την καθυστέρηση
- Δραματικές οι επιπτώσεις στην οικονομία από την καθυστέρηση
Ρυθμό ανάπτυξης 1% το 2015 "βλέπει" το Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) στην πρώτη του έκθεση φέτος για την ελληνική οικονομία και "χρίζει" τις πολιτικές εξελίξεις ρυθμιστικό παράγοντα της τάσης της οικονομίας.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι οι παρατεταμένες και πολυκύμαντες διαπραγματεύσεις της νέας κυβέρνησης με τους δανειστές, χωρίς να υφίστανται προς το παρόν σαφείς ενδείξεις για την έκβασή τους, έχουν κορυφώσει την πολιτική αβεβαιότητα εντός και εκτός της χώρας.
Οι επιπτώσεις της αβεβαιότητας δεν έχουν αποτυπωθεί ακόμα στα στοιχεία για βασικά μακροοικονομικά μεγέθη (ΑΕΠ, ανεργία) και σε βραχυχρόνιους δείκτες.
Μια ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων που θα διασφαλίσει τη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει επιτευχθεί, τη συνέχιση της προσπάθειας για βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, καθώς και των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων στη λειτουργία του κράτους και των αγορών, θα μεταβάλλει άμεσα προς το καλύτερο το κλίμα στην ελληνική οικονομία, εκτιμά το Ινστιτούτο.
Τονίζει όμως, ότι για την καλυτέρευση του επενδυτικού περιβάλλοντος είναι αναγκαία η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των δυνητικών επενδυτών ως προς την υλοποίηση των συμφωνημένων με τους εταίρους πολιτικών, κυρίως των μεταρρυθμίσεων, αλλά και ως προς τη σταθερότητα ορισμένων παραμέτρων της οικονομίας που επηρεάζουν σημαντικά την αποδοτικότητα των επενδύσεων, όπως το φορολογικό σύστημα, οι εργασιακές σχέσεις, η ευρωστία του τραπεζικού συστήματος. Ο απαιτούμενος χρόνος για την επιβεβαίωση των παραπάνω περιορίζει πολύ τα περιθώρια για μια έντονη αναθέρμανση των επενδύσεων κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Εφόσον το μακροοικονομικό περιβάλλον δεν κλονιστεί ισχυρά από την έκβαση των διαπραγματεύσεων, η διατήρηση ή και περαιτέρω βελτίωση των λιγότερο απαισιόδοξων προσδοκιών των νοικοκυριών και η συνέχιση της ήπιας υποχώρησης της ανεργίας, μπορούν να οδηγήσουν σε άνοδο της κατανάλωσης των νοικοκυριών το 2015, ελαφρώς μεγαλύτερη του 1,0%. Σε ότι αφορά τις επιχειρηματικές επενδύσεις, όσο θα διαρκούν οι διαπραγματεύσεις και οι σχετικές πολιτικές διεργασίες, η μεγάλη πλειονότητα των επενδυτικών σχεδίων θα αναβάλλεται, ενώ οι επενδυτικές αποφάσεις θα εξαρτηθούν από την έκβασή τους. Στο σκέλος του εξωτερικού ισοζυγίου, οι εξαγωγές υπηρεσιών θα ενισχυθούν, από τη νέα διεύρυνση του διεθνούς τουρισμού, η οποία αποτυπώνεται στα διαθέσιμα στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο του 2015.
Το κόστος της ατολμίας
Το ΙΟΒΕ σημειώνει πως στην οικονομική και πολιτική ζωή κυριαρχεί πλέον η σκιά από τις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους. Κάθε άλλη δραστηριότητα και απόφαση συναρτάται από το πότε και πώς θα εξειδικευτούν οι όροι της συμφωνίας του Φεβρουαρίου και επίσης πώς θα δρομολογηθεί η επόμενη περίοδος συνεννόησης με τους Ευρωπαίους εταίρους και τους λοιπούς εμπλεκόμενους θεσμούς. Κάθε είδους αρνητική εξέλιξη περιγράφεται πλέον καθημερινά από όσους συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις ως πιθανή εξέλιξη ή έστω απειλή. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις κινούνται σε ένα περιβάλλον όπου τα πλέον καταστροφικά σενάρια δεν αντιμετωπίζονται από όλους με την βαρύτητα που απαιτείται. Το ΙΟΒΕ χαρακτηρίζει πραγματική ειρωνεία να υπάρξει εκτροχιασμός του οικονομικού προγράμματος όταν το σημαντικότερο τμήμα της προσαρμογής έχει ήδη γίνει και απομένει το σχετικά μικρότερο και μάλιστα αυτό που μπορεί να εκφραστεί με σημαντικό αναπτυξιακό χαρακτήρα. Προτείνει, λοιπόν, να αποστασιοποιηθεί κανείς κατά το δυνατό από τις υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις, και τις τακτικές κινήσεις που αναπόφευκτα εμπεριέχουν. "Θα ήταν σκόπιμο να τοποθετηθούμε νοερά σε ένα μελλοντικό στάδιο, όπου η χώρα θα έχει ανακτήσει επιτέλους την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και θα κινείται, ως μια κανονική οικονομία", αναφέρει. Η κατανόηση του πλαισίου της οικονομικής πολιτικής που θα πρέπει να ακολουθηθεί ακόμη και μετά το πέρας της τρέχουσας κατάστασης θα πρέπει να αποτελεί και τον κύριο οδηγό για τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, τονίζει το ΙΟΒΕ. Το κύριο ζητούμενο από όλες τις πλευρές θα πρέπει να είναι η δημιουργία των όρων για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, με τις απαραίτητες βαθιές δομικές αλλαγές και όχι με περαιτέρω συνολική δημοσιονομική προσαρμογή. Βρισκόμαστε άλλωστε στα τελευταία στάδια μιας μακράς και επίπονης διαδικασίας που πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο ώστε να υπάρξει άρση της επί έτη αβεβαιότητας και να ανακτηθούν οι απαραίτητοι βαθμοί ελευθερίας της οικονομικής πολιτικής. Σε σχέση με τις προοπτικές το επόμενο διάστημα, το ΙΟΒΕ αναφέρει ότι είναι μεικτές. Οι εξελίξεις δεν επιτρέπουν αισιοδοξία για υψηλούς ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης σαν αυτούς που προβλέπονταν πριν από ένα έτος, όμως υπό συγκεκριμένους όρους η ανάπτυξη μπορεί να είναι σημαντική και άνω του 1%. Η συνεισφορά από το εξωτερικό ισοζύγιο αναμένεται συνολικά θετική, ως αντανάκλαση της εξασθένισης της συναλλαγματικής ισοτιμίας, γενικότερα της αύξησης της ζήτησης από το εξωτερικό και της μείωσης στο κόστος ενέργειας.
Με την ιδιωτική κατανάλωση να είναι όμως αναγκαστικά περιορισμένη, οι ρυθμοί ανάπτυξης για το τρέχον έτος και τα αμέσως ακόλουθα θα εξαρτηθούν αποφασιστικά από την πορεία των επενδύσεων. Αυτό θα πρέπει να είναι και το κύριο σημείο κάθε επιμέρους μέτρου οικονομικής πολιτικής. Συνολικά, η οικονομία βρίσκεται στον πιο κρίσιμο κρίκο μιας αλυσίδας που κατά τα τελευταία έτη απέτρεψε την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, με πολύ μεγάλο φυσικά κόστος για τους Έλληνες που το δέχτηκαν κατανοώντας το σχετικά πολύ υψηλότερο κόστος που θα είχαν μεσοπρόθεσμα οι εναλλακτικές επιλογές, επισημαίνει το ΙΟΒΕ. Σε αυτή την πορεία, υπήρχαν σημαντικές επιτυχίες που δεν πρέπει να υποτιμούνται από καμία πλευρά, ούτε βέβαια να τίθεται σε κίνδυνο: ιδιαίτερα, η μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή μεγέθους και αντίστοιχα η δραστική βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου και η ανάκτηση ανταγωνιστικότητας. Υπήρξαν όμως και σημαντικές αποτυχίες που σωρευτικά ενέτειναν την ύφεση πολύ περισσότερο από όσο θα ήταν απαραίτητο, τόσο με αστοχίες στο σχεδιασμό και εκτέλεση επιμέρους πολιτικών αλλά κυρίως με την διατήρηση ενός κλίματος έντονης αβεβαιότητας και συνεχούς αμφιθυμίας. Η ευθύνη για αυτή την αποτυχία βαραίνει περισσότερους από έναν παράγοντες και στην ελληνική πλευρά και σε αυτή την εταίρων και δανειστών. Από τη συνολική μελέτη της ελληνικής κρίσης προκύπτει σαφώς ότι οι καθυστερήσεις και η ατολμία είχαν πολύ υψηλό κόστος. Αν πραγματικά αναγνωρίζεται λοιπόν η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, με όρους επείγοντος, ως ο κοινός, και αδιαπραγμάτευτος στόχος, όσοι εκπροσωπούν όλους τους εμπλεκόμενους θεσμούς θα πρέπει να αναλάβουν αποφασιστικά και από κοινού τη σχετική ευθύνη που είναι επίσης βαριά, πιθανότατα και ιστορική. Μια θετική εξέλιξη θα είναι απολύτως συνεπής με τη γενικότερη δυναμική στην ευρωπαϊκή οικονομία, όπου γίνεται πλέον σαφές ότι θα πρέπει να συνδυάζεται η αξιοπιστία των πολιτικών με την αναπτυξιακή τους διάσταση. Πηγή:www.capital.gr
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι οι παρατεταμένες και πολυκύμαντες διαπραγματεύσεις της νέας κυβέρνησης με τους δανειστές, χωρίς να υφίστανται προς το παρόν σαφείς ενδείξεις για την έκβασή τους, έχουν κορυφώσει την πολιτική αβεβαιότητα εντός και εκτός της χώρας.
Οι επιπτώσεις της αβεβαιότητας δεν έχουν αποτυπωθεί ακόμα στα στοιχεία για βασικά μακροοικονομικά μεγέθη (ΑΕΠ, ανεργία) και σε βραχυχρόνιους δείκτες.
Μια ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων που θα διασφαλίσει τη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει επιτευχθεί, τη συνέχιση της προσπάθειας για βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, καθώς και των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων στη λειτουργία του κράτους και των αγορών, θα μεταβάλλει άμεσα προς το καλύτερο το κλίμα στην ελληνική οικονομία, εκτιμά το Ινστιτούτο.
Τονίζει όμως, ότι για την καλυτέρευση του επενδυτικού περιβάλλοντος είναι αναγκαία η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των δυνητικών επενδυτών ως προς την υλοποίηση των συμφωνημένων με τους εταίρους πολιτικών, κυρίως των μεταρρυθμίσεων, αλλά και ως προς τη σταθερότητα ορισμένων παραμέτρων της οικονομίας που επηρεάζουν σημαντικά την αποδοτικότητα των επενδύσεων, όπως το φορολογικό σύστημα, οι εργασιακές σχέσεις, η ευρωστία του τραπεζικού συστήματος. Ο απαιτούμενος χρόνος για την επιβεβαίωση των παραπάνω περιορίζει πολύ τα περιθώρια για μια έντονη αναθέρμανση των επενδύσεων κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Εφόσον το μακροοικονομικό περιβάλλον δεν κλονιστεί ισχυρά από την έκβαση των διαπραγματεύσεων, η διατήρηση ή και περαιτέρω βελτίωση των λιγότερο απαισιόδοξων προσδοκιών των νοικοκυριών και η συνέχιση της ήπιας υποχώρησης της ανεργίας, μπορούν να οδηγήσουν σε άνοδο της κατανάλωσης των νοικοκυριών το 2015, ελαφρώς μεγαλύτερη του 1,0%. Σε ότι αφορά τις επιχειρηματικές επενδύσεις, όσο θα διαρκούν οι διαπραγματεύσεις και οι σχετικές πολιτικές διεργασίες, η μεγάλη πλειονότητα των επενδυτικών σχεδίων θα αναβάλλεται, ενώ οι επενδυτικές αποφάσεις θα εξαρτηθούν από την έκβασή τους. Στο σκέλος του εξωτερικού ισοζυγίου, οι εξαγωγές υπηρεσιών θα ενισχυθούν, από τη νέα διεύρυνση του διεθνούς τουρισμού, η οποία αποτυπώνεται στα διαθέσιμα στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο του 2015.
Το κόστος της ατολμίας
Το ΙΟΒΕ σημειώνει πως στην οικονομική και πολιτική ζωή κυριαρχεί πλέον η σκιά από τις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους. Κάθε άλλη δραστηριότητα και απόφαση συναρτάται από το πότε και πώς θα εξειδικευτούν οι όροι της συμφωνίας του Φεβρουαρίου και επίσης πώς θα δρομολογηθεί η επόμενη περίοδος συνεννόησης με τους Ευρωπαίους εταίρους και τους λοιπούς εμπλεκόμενους θεσμούς. Κάθε είδους αρνητική εξέλιξη περιγράφεται πλέον καθημερινά από όσους συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις ως πιθανή εξέλιξη ή έστω απειλή. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις κινούνται σε ένα περιβάλλον όπου τα πλέον καταστροφικά σενάρια δεν αντιμετωπίζονται από όλους με την βαρύτητα που απαιτείται. Το ΙΟΒΕ χαρακτηρίζει πραγματική ειρωνεία να υπάρξει εκτροχιασμός του οικονομικού προγράμματος όταν το σημαντικότερο τμήμα της προσαρμογής έχει ήδη γίνει και απομένει το σχετικά μικρότερο και μάλιστα αυτό που μπορεί να εκφραστεί με σημαντικό αναπτυξιακό χαρακτήρα. Προτείνει, λοιπόν, να αποστασιοποιηθεί κανείς κατά το δυνατό από τις υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις, και τις τακτικές κινήσεις που αναπόφευκτα εμπεριέχουν. "Θα ήταν σκόπιμο να τοποθετηθούμε νοερά σε ένα μελλοντικό στάδιο, όπου η χώρα θα έχει ανακτήσει επιτέλους την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και θα κινείται, ως μια κανονική οικονομία", αναφέρει. Η κατανόηση του πλαισίου της οικονομικής πολιτικής που θα πρέπει να ακολουθηθεί ακόμη και μετά το πέρας της τρέχουσας κατάστασης θα πρέπει να αποτελεί και τον κύριο οδηγό για τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, τονίζει το ΙΟΒΕ. Το κύριο ζητούμενο από όλες τις πλευρές θα πρέπει να είναι η δημιουργία των όρων για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, με τις απαραίτητες βαθιές δομικές αλλαγές και όχι με περαιτέρω συνολική δημοσιονομική προσαρμογή. Βρισκόμαστε άλλωστε στα τελευταία στάδια μιας μακράς και επίπονης διαδικασίας που πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο ώστε να υπάρξει άρση της επί έτη αβεβαιότητας και να ανακτηθούν οι απαραίτητοι βαθμοί ελευθερίας της οικονομικής πολιτικής. Σε σχέση με τις προοπτικές το επόμενο διάστημα, το ΙΟΒΕ αναφέρει ότι είναι μεικτές. Οι εξελίξεις δεν επιτρέπουν αισιοδοξία για υψηλούς ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης σαν αυτούς που προβλέπονταν πριν από ένα έτος, όμως υπό συγκεκριμένους όρους η ανάπτυξη μπορεί να είναι σημαντική και άνω του 1%. Η συνεισφορά από το εξωτερικό ισοζύγιο αναμένεται συνολικά θετική, ως αντανάκλαση της εξασθένισης της συναλλαγματικής ισοτιμίας, γενικότερα της αύξησης της ζήτησης από το εξωτερικό και της μείωσης στο κόστος ενέργειας.
Με την ιδιωτική κατανάλωση να είναι όμως αναγκαστικά περιορισμένη, οι ρυθμοί ανάπτυξης για το τρέχον έτος και τα αμέσως ακόλουθα θα εξαρτηθούν αποφασιστικά από την πορεία των επενδύσεων. Αυτό θα πρέπει να είναι και το κύριο σημείο κάθε επιμέρους μέτρου οικονομικής πολιτικής. Συνολικά, η οικονομία βρίσκεται στον πιο κρίσιμο κρίκο μιας αλυσίδας που κατά τα τελευταία έτη απέτρεψε την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, με πολύ μεγάλο φυσικά κόστος για τους Έλληνες που το δέχτηκαν κατανοώντας το σχετικά πολύ υψηλότερο κόστος που θα είχαν μεσοπρόθεσμα οι εναλλακτικές επιλογές, επισημαίνει το ΙΟΒΕ. Σε αυτή την πορεία, υπήρχαν σημαντικές επιτυχίες που δεν πρέπει να υποτιμούνται από καμία πλευρά, ούτε βέβαια να τίθεται σε κίνδυνο: ιδιαίτερα, η μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή μεγέθους και αντίστοιχα η δραστική βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου και η ανάκτηση ανταγωνιστικότητας. Υπήρξαν όμως και σημαντικές αποτυχίες που σωρευτικά ενέτειναν την ύφεση πολύ περισσότερο από όσο θα ήταν απαραίτητο, τόσο με αστοχίες στο σχεδιασμό και εκτέλεση επιμέρους πολιτικών αλλά κυρίως με την διατήρηση ενός κλίματος έντονης αβεβαιότητας και συνεχούς αμφιθυμίας. Η ευθύνη για αυτή την αποτυχία βαραίνει περισσότερους από έναν παράγοντες και στην ελληνική πλευρά και σε αυτή την εταίρων και δανειστών. Από τη συνολική μελέτη της ελληνικής κρίσης προκύπτει σαφώς ότι οι καθυστερήσεις και η ατολμία είχαν πολύ υψηλό κόστος. Αν πραγματικά αναγνωρίζεται λοιπόν η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, με όρους επείγοντος, ως ο κοινός, και αδιαπραγμάτευτος στόχος, όσοι εκπροσωπούν όλους τους εμπλεκόμενους θεσμούς θα πρέπει να αναλάβουν αποφασιστικά και από κοινού τη σχετική ευθύνη που είναι επίσης βαριά, πιθανότατα και ιστορική. Μια θετική εξέλιξη θα είναι απολύτως συνεπής με τη γενικότερη δυναμική στην ευρωπαϊκή οικονομία, όπου γίνεται πλέον σαφές ότι θα πρέπει να συνδυάζεται η αξιοπιστία των πολιτικών με την αναπτυξιακή τους διάσταση. Πηγή:www.capital.gr
Πηγή
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου